MBA specjalizacyjne

Studia menedżerskie są postrzegane jako prestiżowy szczebel do kariery. Liczba programów MBA w Polsce sięga kilkudziesięciu, chociaż ostatnio można zauważyć pewne zmiany na rynku.

Część programów jest likwidowana, a na ich miejsce pojawiają się inne. Przy czym ta pierwsza tendencja wydaje się być nieco silniejsza. Na studia MBA można uczęszczać praktycznie w każdym większym mieście w Polsce. Warto się jednak zastanowić, czy wystarczy studiować po prostu Master of Business Administration, czy może postawić na konkretną specjalizację w ramach tych studiów. A jakie są możliwości?

MBA a MBA specjalizacyjne

Generalnie studia typu MBA to „zaawansowane studia przeznaczone dla młodszej kadry menedżerskiej. Mają program zorientowany bardziej na ogólne aspekty zarządzania niż programy Executive MBA. Celem studiów jest wprowadzenie młodszej kadry menedżerskiej, która nie posiada wykształcenia menedżerskiego lub ekonomicznego w tajniki sztuki zarządzania” (źródło: słownik MBAPortal). Oprócz studiów MBA występują też studia typu Executive MBA oraz MBA specjalizacyjne. Studia typu Executive MBA są przeznaczone dla wyższej kadry kierowniczej przedsiębiorstw oraz innych organizacji komercyjnych i społecznych posiadających kilkuletnie doświadczenie w pracy na stanowiskach menedżerskich. Natomiast specjalistyczne studia MBA są skierowane do młodszych stażem menedżerów pracujących na niższych stanowiskach kierowniczych, jednakże związanych z konkretnym aspektem działania przedsiębiorstwa lub branżą. To, co jest wspólną cechą studiów MBA, to fakt, że są one przeznaczone dla osób, które nie są absolwentami studiów zarządzania lub ekonomii, lecz pracują na stanowiskach menedżerskich. Programy studiów zbudowane są wedle pewnego standardu, na podstawie którego zorganizowane są programy wszystkich studiów MBA na świecie. Pewna „standaryzacja” wiedzy absolwentów to podstawa sukcesu rynkowego tych studiów. W trakcie studiowania MBA dużo czasu poświęca się na analizę studiów przypadków, tzw. case studies, ponieważ to właśnie na ich podstawie uczestnicy zdobywają najwięcej wiedzy. Studenci niemający wcześniej pogłębionej wiedzy teoretycznej szybko mogą wykorzystać wnioski z case study do swojej praktyki zarządzania. Ta metoda nauczania jest szczególnie przydatna na studiach specjalizacyjnych, gdzie praktycy uzupełniają wiedzę teoretyczną.

MBA specjalizacyjne w Polsce

Nieustanny rozwój jest jedyną stałą rzeczą. Dynamicznie zmieniające się rynki powodują, że również przedsiębiorstwa muszą się dostosowywać do nowych reguł. Aby menedżerowie w firmach mieli szansę uzupełniać wiedzę w celu lepszego dopasowania się do aktualnych trendów rynkowych, potrzebna jest także zmiana w programach studiów szkolących kadrę zarządzającą. Z tego powodu powstają nowe kierunki na uczelniach, a programy MBA otwierają dodatkowe specjalizacje.
Spośród wszystkich studiów MBA w Polsce niewielka część to studia z programami wzbogaconymi o przedmioty specjalizacyjne. Można jednak wyróżnić studia MBA z zarządzania ochroną zdrowia, studia MBA z zarządzania zasobem ludzkim, studia MBA z zarządzania IT czy też studia MBA finansowe, a także studia MBA z zarządzania międzynarodowego. Jednakże sama nazwa czy zadeklarowanie ich jako „MBA specjalizacyjne” nie przesądza o tym, że dany program ma charakter specjalizacyjny, a inny – nie. Nie ograniczając się tylko do deklarowanych rodzajów studiów, możemy również znaleźć na portalu MBA Portal studia MBA, które mimo ogólnej nazwy mają znamiona specjalizacyjnych. Na przykład jedna z uczelni warszawskich oferuje studia MBA z semestrem specjalizacyjnym. Inna uczelnia nazwała swój program International MBA i precyzuje, że program tych studiów jest skonstruowany pod pracowników firm, w których relacje międzynarodowe są istotne i dlatego też program tych studiów jest ułożony w taki sposób, by główne umiejętności były zdobywane właśnie na tym polu.

Dla praktyków z danej branży

Główną zaletą MBA specjalizacyjnych jest fakt, że oprócz obowiązkowych przedmiotów MBA posiadają w swojej ofercie przedmioty do wyboru, które poszerzają wiedzę z konkretnego obszaru lub danej branży. Dodatkowo przedmioty obowiązkowe, te standardowe, bardziej skupiają się na specjalizacyjnych aspektach i przypadkach. Wybór programów i ich specjalizacji poszerza się z roku na rok. Jeszcze niedawno głównymi specjalizacjami były studia MBA z zakresu zarządzania szpitalami i placówkami medycznymi czy firmami handlowymi. Dzisiaj oprócz specjalizacji IT, ochrony zdrowia, HR czy finansowych można też spotkać specjalizację w zakresie zarządzania sportem, zarządzania szkołami wyższymi czy chociażby MBA dla inżynierów.
Każda ze specjalizacji jest przeznaczona dla praktyków z danej branży, którzy nie uzyskali wykształcenia wyższego w dziedzinie zarządzania, ale w praktyce pełnią funkcje menedżerskie. Ich wartością dodaną jest poszerzenie wiedzy teoretycznej o wiedzę ze swojej branży, co dla wielu może być o wiele ważniejsze niż uzyskanie po prostu dyplomu menedżera z doświadczeniem studiowania Master of Business Administration.

Przyszłość specjalistycznych MBA w Polsce

Kapitał, jaki należy posiadać na kształcenie się w zakresie MBA specjalizacyjnego, waha się od 6 do ok. 40 tys. zł, średnio jest to ponad 17 tys. zł (średnia dla wszystkich studiów to ok. 30 tys. zł; dane na podstawie badania MBA Portal). Oczywiście różnice pomiędzy droższymi a tańszymi programami zależą od wielu czynników. Czasami różnica ta wynika z kadry profesorskiej, czasami z możliwości praktyk zagranicznych.
Warto zwrócić uwagę, że dyplom MBA w Polsce często pomaga w karierze menedżera. Jednakże coraz częściej potrzebna jest na rynku nie tyle sama wiedza biznesowa, co wiedza biznesowa poszerzona o szczegółowe informacje danej branży.

Jakub Leszczyński
redaktor MBAPortal (www.mbaportal.pl)

Źródło: miesięcznik KARIERA, nr 15 / wrzesień 2009