Akredytacje programów MBA

W dobie, gdy od ceny czy opakowania bardziej zależy nam na jakości, szczególnie warto przyjrzeć się zagadnieniu akredytacji studiów MBA i płynących z tego wniosków.

Akredytacja studiów MBA to profesjonalna ocena programu, dokonana przez niezależną organizację, która ustala standardy jakości w dziedzinie edukacji menedżerskiej. Zgłoszenie się do procesu akredytacji każdej organizacji jest dobrowolne.

Studia I i II stopnia akredytowane są przez Państwową Komisję Akredytacyjną, lecz studia podyplomowe, jakimi są w Polsce studia MBA, nie podlegają państwowym regulacjom w takim stopniu. W jaki więc sposób zweryfikować jakość oferowanych studiów MBA. Jednym ze wskaźników może być przyznana programowi akredytacja. Część programów oferowanych w Polsce rzeczywiście posiada akredytację swojego programu, jednakże większość szczyci się akredytacją uczelni partnerskiej.

Polacy nie gęsi i swoją akredytację mają...

Jest wiele programów akredytacyjnych, z którymi możemy się spotkać. W większości są to zagraniczne programy oceniające jakość studiów lub uczelni. Bierze się z to stąd, że MBA powstały w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. Tam też cieszą się największą popularnością oraz mają najdłuższe tradycje. Jednakże nie tylko z amerykańskimi akredytacjami możemy się spotkać na rynku.  Występują również europejskie programy akredytacyjne. Co więcej ... Polacy nie gęsi i swój program akredytacyjny również posiadamy.

Zacznijmy zatem podróż po świecie akredytacji właśnie od swojego podwórka. W Polsce od 1994 roku akredytacje przyznaje Stowarzyszenie Edukacji Menedżerskiej (SEM) FORUM (www.semforum.org.pl), które wypracowało swoje standardy jakościowe programów MBA. Ocena zgodności ze standardem składa się z trzech etapów. Rozpoczyna się samooceną tworzoną przez organizację ubiegającą się o akredytację. Następnie Zespół Oceniający powołany przez SEM FORUM zapoznaje się z dokumentami organizacji ubiegającej się o akredytację i przeprowadza wizytację. Ostatnim etapem jest podjęcie decyzji poprzez Komisję Akredytacyjną na podstawie dokumentów i przebiegu wcześniejszych etapów.

Międzynarodowe akredytacje MBA

Najbardziej popularne i najbardziej cenione są te programy akredytacyjne, które są najdłużej na rynku, mają najwięcej akredytowanych programów i co najważniejsze są najbardziej uznawane zarówno przez środowisko naukowe uczelni jak i przez pracodawców. Najbardziej znanymi oraz rozpoznawalnymi programami akredytacyjnymi  są:
Association to Advance Collegiate Schools of Business (AACSB) (www.aacsb.edu)
European Quality Improvement System (EQUIS) (www.efmd.org)
oraz Association of MBAs (AMBA)  (www.mbaworld.com).

Association to Advance Collegiate Schools of Business - AACSB International to stowarzyszenie liczące ponad 1 100 członków z 70 krajów świata założone w 1916 roku. Zrzesza instytucje edukacyjne, przedsiębiorstwa i inne organizacje mające na celu rozwój szkolnictwa wyższego w zakresie edukacji menedżerskiej. Członkowie Stowarzyszenia AASCB nie są poddawani jakiejkolwiek ocenie jakości kształcenia czy akredytacji, nie można bowiem być członkiem Stowarzyszenia i nie podlegać akredytacji. Rozróżniać należy więc członkostwo w AACSB International od akredytacji AACSB.
Akredytacja AACSB to jeden z najtrudniejszych programów weryfikacji jakości kształcenia w dziedzinie zarządzania. Aby ją uzyskać należy spełniać najwyższe, światowe normy. Sam proces akredytacji składa się z 15 etapów począwszy od złożenia dokumentów, poprzez przydzielenie mentora i opracowaniu procesu doskonalenia kształcenia aż po wnikliwe audyty, recenzje i wizytacje. Proces akredytacyjny trwa kilka lat. Akredytacja ta, to potwierdzenie przywiązania do ciągłego doskonalenia jakości kształcenia oraz rozwoju uczelni.

European Foundation for Management Development (EFMD) to międzynarodowa organizacja zrzeszająca ponad 700 członków ze środowiska akademickiego, biznesu, usług publicznych czy doradztwa z 80 krajach. EFMD nadaje dwie oddzielne akredytacje powiązane z MBA: EQUIS i EPAS.

EQUIS to akredytacja obejmująca całą organizację – uczelnię. Bierze ona pod uwagę wszystkie rodzaje prowadzonych studiów zarówno na poziomie licencjackim, magisterskim, podyplomowym (w tym MBA) oraz doktorskim. EQUIS ocenia i weryfikuje działanie całej uczelni lub wydziału  nie tylko jakość kształcenia poszczególnych programów, ale także ich administracyjnych jednostek, procesu prowadzenia badań naukowych oraz współpracy z instytucjami zewnętrznymi. EQUIS ocenia również współpracę z firmami czy organizacjami biznesowymi w celu zweryfikowania adekwatności prowadzonych studiów do potrzeb rynku pracy. Akredytacja EUQIS jest przyznawana na 3 lub 5 lat. EQUIS obok amerykańskiej AACSB to najbardziej prestiżowa i ekskluzywna akredytacja na świecie. Przyznanie jej oznacza przejście wieloetapowego procesu weryfikacji zakończonego opracowaniem kilkuset stronicowego raportu. Akredytację EQUIS posiada 115 instytucji z 33 krajów świata.

Akredytacja EPAS – druga z oferowanych przez EFMD – posiada węższe znaczenie. Przyznawana jest poszczególnym programom. Ideą akredytacji EPAS jest weryfikacja jakości kształcenia w ramach poszczególnych programów studiów. EPAS kładzie nacisk m.in. na takie aspekty jak: pozycja programu na rynku narodowym, międzynarodowym, pozycja programu w uczelni oraz jego znaczenie dla uczelni, ocena oczekiwań stawianych programowi, program studiów, jakość kształcenia i  przekazywania wiedzy, poziom kadry naukowej. EPAS to międzynarodowe uznanie programu i jego jakości kształcenia.

The Association of MBAs (AMBA) to międzynarodowe, bezstronne stowarzyszenie MBA założone w 1967 roku. Członkami stowarzyszenia są studenci i absolwenci MBA akredytowanych szkół jak również pracodawcy. Akredytacji mogą podlegać programy MBA, DBA (Doctor of Business Administration) oraz MBM (Masters in Business and Management). W trakcie procesu akredytacyjnego badane są liczne aspekty działalności edukacyjnej uczelni/programu m.in.: Organizację pracy – uczelnia oferująca program MBA powinna mieć jasną i dobrze zdefiniowaną strategię działania oraz dobrze przemyślane działania poparte zrozumieniem rynku edukacyjnego; Kadrę – wystarczającą by zaspokoić potrzeby edukacyjne instytucji, kwalifikację kadry dydaktycznej powinny być poparte badaniami naukowymi oraz doświadczeniem praktycznym w biznesie i działalności doradczej; Studentów -  powinni oni spełniać kryteria min. 3 letniego doświadczenia zawodowego oraz przejść przez wnikliwe postępowanie rekrutacyjne; Program studiów – przekazujący wiedzę z najważniejszych obszarów zarządzania m.in. ekonomi, aspektów prawnych, księgowości, finansów, metod ilościowych, teorii organizacji, zarządzania procesami oraz komunikacji interpersonalnej. Akredytacja AMBA to potwierdzenie wysokiej jakości i wartości programu oraz kwalifikacji absolwentów a także standardów edukacyjnych uczelni. Do tej pory  akredytację AMBA przyznano 158 szkołom biznesu prowadzącym programy MBA w 72 różnych krajach.

Akredytacja International Quality Acreditation (IQA) nadawana jest od 1998 roku przez Central and East European Management Development Association (CEEMAN). W 2007 roku w wyniku konsultacji i zdobytego doświadczenia wprowadzono nowe standardy, które lepiej spełniają potrzeby firm oraz instytucji na rozwijających się rynkach czy gospodarkach przechodzących proces transformacji. Spójny system oceny promuje kreatywność, innowacyjność oraz różnorodność programu, studentów oraz absolwentów. Proces akredytacji składa się z pięciu etapów: oceny zdolności, przygotowania raportu samooceny, przeglądu i wizytacji uczelni (peer review), oceny uczelni przez komitet wizytujący, uzyskania akredytacji. CEEMAN skupia się na ocenie poziomu organizacji w centralnej i zachodniej Europie.

Dodatkowo można spotkać programy MBA, które posiadają akredytację mniej znanych stowarzyszeń lub organizacji badających i kontrolujących jakość kształcenia biznesowego. Można również spotkać akredytację programów MBA wystawianych przez towarzystwa badania i kontroli jakości produktów oraz usług. W Polsce spotkać można akredytację: Instytutu SGS, New England Association of Schools and Colleges (NEASC), International Assembly for Collegiate Business Education (IACBE), North Central Association of Colleges and Schools (NCA), Interuniversity Consortium for Agricultural and Related Sciences in Europe (ICA).

Zastanawiając się nad danym kierunkiem, sprawdźmy, co oznacza dana akredytacja. Zobaczmy stronę internetową organizacji akredytującej. Zapoznajmy się, jakimi kryteriami kieruje się przyznając certyfikat i komu go dotychczas przyznała. Spróbujmy sami dokonać oceny wybranego przez nas programu. Skontaktujmy się, jeśli jest taka możliwość, ze stowarzyszeniem absolwentów, by zapoznać się z ich opiniami, wrażeniami. Dowiedzmy się, czego możemy nauczyć się podczas danego programu MBA i czy jest to właśnie ta dziedzina biznesu oraz wiedzy, którą chcemy zgłębić.