dr Adam Ubertowski

Dla kogo są przeznaczone studia MBA?

Przeważająca większość oferowanych w Polsce studiów to tzw. Executive MBA. Oznacza to, że uczestnikami są osoby z wyższym wykształceniem o bardzo zróżnicowanym profilu; osoby posiadające kilkuletnią, a nierzadko kilkunastoletnią praktykę. Studia MBA są właśnie adresowane do pracowników, którzy posiadają doświadczenia biznesowe i mogą się nimi podzielić w czasie zajęć mających w szeregu przypadkach charakter warsztatowy. Uczestnikom najlepszych programów MBA zależy na tym, żeby większość czasu była przeznaczona na omawianie i rozwiązywanie problemów występujących w praktyce biznesowej, a teoria była przekazana w zwięzłej formie, także z odniesieniami do praktyki. Zależy im też na ćwiczeniu umiejętności menedżerskich i zdobyciu jak największych kwalifikacji w zarządzaniu.

Mówiąc nieco inaczej, studia MBA adresowane są w większości do osób znajdujących się na początku kariery menedżerskiej oraz do średniej kadry kierowniczej. Ich celem jest awans w firmie lub znalezienie lepszej pracy. Trzeba dodać, że niektóre programy MBA w naszym kraju dedykowane są wyższej kadrze kierowniczej czyli prezesom i członkom zarządów  oraz właścicielom firm. Przykładem jest program organizowany przez GFKM we współpracy z Business Centre Club.

Czego można się nauczyć na studiach MBA?

Studia MBA oferują kompendium wiedzy z zakresu prowadzenia biznesu, ze wszystkich kluczowych obszarów. W GFKM podzieliliśmy całość programu na pięć modułów:  zarządzanie, psychologia biznesu, finanse i rachunkowość, procesy i projekty, otoczenie biznesowe.

W biznesie najważniejsze było i jest osiąganie rezultatów. Obecnie jednak skuteczność działań menedżerskich, rozumiana jako umiejętność podejmowania trafnych decyzji i ich egzekwowania, jest najistotniejsza. Działania muszą być odważne, szybkie i lepsze od poczynań konkurencji.

Drugą ważna umiejętnością jest utrzymanie właściwej proporcji między skutecznością bieżącą i długoterminową. Skuteczność bieżąca, operacyjna wymaga kwalifikacji technicznych i branżowych, wiedzy o procesach i metodach zarządzania, zadaniowego podejścia do kierowania ludźmi. Zapewnia operacyjne wyniki, ale może odsuwać na dalszy plan cele długofalowe oraz motywację pracowników. Skuteczność długoterminowa wymaga umiejętności tworzenia wizji, strategicznego planowania, budowania relacji i inspirowania pracowników. Tego uczą dobre studia MBA, w czasie których m.in. dochodzi do wymiany doświadczeń biznesowych uczestników.

Czy bieżąca sytuacja ekonomiczna wpływa na studia MBA? Czy studia MBA dostosowują się do bieżących wydarzeń na rynku?

Aktualna sytuacja wpływa na branżę MBA dwuczynnikowo.

Po pierwsze popyt na studia MBA jest kontr-koniunkturalny. Oznacza to, że największe zainteresowanie studiami jest w czasach… spowolnienia gospodarczego. Ten fenomen tłumaczy się na różne sposoby: menedżerowie mają wtedy więcej czasu, dosięga ich refleksja, że warto coś zmienić w swoim życiu, mogą skonsumować część oszczędności z okresu prosperity…

Drugi czynnik to oczywiście wpływ rzeczywistości na program. MBA nie może być obojętny na zmieniające się wymagania rynku. Przykładem tego jest pojawienie się przed laty całego bloku poświęconego zarządzaniu projektami, wzrost znaczenia nauczania logistyki, zarządzania ryzykiem czy nacisk na Społeczną Odpowiedzialność Biznesu (CSR).

Czy po 25 latach istnienia na rynku edukacyjnym studia MBA w Polsce są jeszcze potrzebne?

MBA jest zwykle bardzo opłacalną inwestycją. Na  świecie ok. 80% absolwentów tych studiów znajduje świetną pracę. W Polsce jest podobnie, co oznacza, że ukończenie studiów MBA to często wręcz warunek zrobienia kariery w biznesie. Osobiście, co roku w czasie inauguracji kolejnego programu MBA oferowanego przez Gdańską Fundację Kształcenia Menedżerów z pełnym przekonaniem używam stwierdzenia, że studia te są trampoliną do kariery. Nie ma oczywiście reguły bez wyjątków. Ale znakomita większość absolwentów wykorzystuje w praktyce wiedzę i umiejętności menedżerskie nabyte w czasie studiów MBA. Oznacza to, że szybciej niż inni awansują lub łatwiej znajdują lepszą pracę. Przekłada się to na zarobki. Według  firmy doradztwa personalnego Sedlak &Sedlak przeciętna miesięczna pensja absolwenta studiów MBA jest ponad dwa razy wyższa niż średnie zarobki pracowników z wyższym wykształceniem bez specjalistycznych studiów z zarządzania.

Na ile ważna jest współpraca z zagraniczną uczelnią (uczelniami) przy organizacji studiów MBA?

Z mojego doświadczenia wynika, że to jeden z kluczowych warunków stworzenia wartościowego programu MBA. Pomoc naszych zachodnich kolegów to przede wszystkim dużo większe doświadczenie – w końcu kapitalizm w Holandii czy Wielkiej Brytanii trwa od kilkuset a nie dwudziestu pięciu lat. Korzystamy więc z kopalni wiedzy,  w myśl zasady, że nie sensu wywarzać już otwartych drzwi. Oczywiście – z lekko ograniczonym zaufaniem, ponieważ nie wszystkie zachodnie leki leczą choroby naszej gospodarki.

Dodatkową wartością jest rzecz jasna walidacja dyplomu, bardzo ceniona przez naszych studentów. Oznacza ona w praktyce uznanie go za pełnowartościowe ukończenie studiów np. w RSM przez zagranicznych pracodawców.

Czy studia MBA będą potrzebne w 2025 roku?

W przyszłości programy MBA, a szerzej szkolenia menedżerskie, będą musiały być coraz ściślej powiązane z trendami i szybko zmieniającą się sytuacją w biznesie. Polska gospodarka jest w coraz większym stopniu powiązana ze światową, co oznacza, że globalizacja, rosnąca konkurencja, postęp technologiczny, wzrost wymagań ze strony klientów, upodabnianie się produktów i usług wyciskać będzie jeszcze większe niż dotychczas piętno na sposobie funkcjonowania i wynikach polskich przedsiębiorstw. Zrozumienie tych trendów i zmian oraz szybkie ich przekucie na tematy, metody i narzędzia szkoleniowo-doradcze stanowi wyzwanie dla szkół biznesu, przede wszystkim dla szkół oferujących programy MBA. Sukces w przyszłości odniosą te szkoły, które – po pierwsze – nie tylko szybko dostosowywać się będą do zmian na rynku, ale będą wyprzedzać te zmiany. Po drugie – te, które będą bezkompromisowe w sprawach jakości – i chodzi tu nie tylko o jakość merytoryczną, lecz w każdym innym aspekcie ich działalności. Po trzecie, przyszłość mają te szkoły, które szybko będą odgadywać potrzeby i wymagania klientów, a nawet je kształtować.

A co po studiach MBA? Czy absolwenci studiów MBA są dobrze przygotowani do zmieniających się warunków na rynku pracy?

Dobrze skrojony program MBA przygotowuje do pracy na każdym rynku, w tym – na tak zmiennym jak obecny. To właśnie jedna z największych przewag studiów MBA.

Jakich wskazówek udzieliłby Pan wszystkim przygotowującym się do rozpoczęcia studiów MBA?

Warto przemyśleć przede wszystkim sam moment rozpoczęcia studiów. I to w dwóch aspektach. Po pierwsze – w perspektywie swojej kariery zawodowej. Ideałem jest, jeśli nasz absolwent tuż po otrzymaniu dyplomu może praktycznie wykorzystać świeżo zdobytą wiedzę. Czyli np. awansuje w swojej firmie albo rozpoczyna jakiś nowy projekt. Po drugie – studia MBA są studiami nie tylko z nazwy. To nie jest zbiór warsztatów szkoleniowych, gdzie wystarczy sama obecność. MBA wymaga systematycznej pracy, także w domu, pomiędzy sesjami. To pisanie prac kontrolnych i zdawanie regularnych egzaminów. Dlatego trzeba przemyśleć tę decyzję i raczej nie podejmować jej, jeśli planujemy w najbliższym czasie ślub, narodziny trojaczków, budowę domu, przeprowadzkę i do tego zmianę pracy. No i radziłbym nie podejmować tej decyzji w tajemnicy przed partnerem życiowym. To koniecznie musi być wasza wspólna decyzja, ponieważ drugą stronę też ona dotknie, reorganizując sporą część życia. Ale – spokojnie. MBA jest dla ludzi i mieliśmy już małżeństwa zawarte podczas studiów, narodzone dzieci i nowe firmy. Bo jedno jest pewne – MBA to wspaniała przygoda intelektualna i po jej zakończeniu uczestnicy, bez wyjątku, wspominają ją rzewnie przez długie lata.