Absolwenci MBA w oczach pracodawców

Studia MBA mają aurę studiów prestiżowych. Jest to podyktowane m.in. wysokimi wymogami stawianymi kandydatom podczas rekrutacji, faktem że programy te są skierowane do osób z odpowiednio długim doświadczeniem na stanowiskach menedżerskich oraz tym, że są one prowadzone w większości w języku angielskim. Dyplom MBA jest niewątpliwie atutem na rynku pracy i wiele mówi o kandydacie.

Jednak czy absolwenci studiów MBA są w rzeczywistości poszukiwani przez pracodawców?  Czy wykształcanie tego typu jest  czynnikiem decydującym o przyjęciu do pracy na stanowisku menedżerskim?

Co więc mówi dyplom MBA o kandydacie do pracy? Wyjątkowy charakter i konstrukcja studiów MBA sprawia, że wśród metod i potencjalnych efektów kształcenia wyłania się kilka cennych aspektów, które nie sposób znaleźć na jakichkolwiek innych studiach podyplomowych.

Jednym z nich jest praktyczny charakter tych studiów. Wyróżnikiem studiów MBA spośród innych typów studiów jest umiejętne łączenie teorii i praktyki. Można spotkać opinie, że studia MBA to najbardziej praktyczne studia akademickie, a zarazem najbardziej akademickie wśród programów kształcenia menadżerów. Praktyczny wymiar studiów przejawia się w wykorzystaniu odpowiednich metod nauczania opartych m.in. o case study. Studenci podczas studiów mają możliwość wglądu w funkcjonalne aspekty działalności dynamicznie rozwijających się firm, po części także z doświadczeń kolegów. Naukę w programach MBA podejmują bowiem osoby z doświadczeniem na stanowiskach kierowniczych i nierzadko z mocno ugruntowaną pozycją zawodową.

W konsekwencji potencjalnie ważnym aspektem dla niektórych pracodawców mogą być też kontakty biznesowe, które student MBA odbiera niejako w pakiecie z dyplomem. Poszukiwanie sojuszników na konkurencyjnym rynku bywa niełatwe i wymaga czasu. Z perspektywy absolwenta MBA czasem by znaleźć partnera rynkowego wystarczy zadzwonić do kolegi ze studiów. Fakt ten jest swojego rodzaju wyróżnikiem i rzeczą niespotykaną w przypadku innych studiów. Studia MBA gromadzą osoby z różnych branż, nie trzeba być absolwentem kierunku ekonomicznego, by dołączyć do grupy studentów MBA. O miejsce na studiach ubiegają się z powodzeniem osoby związane np. z branżą IT, absolwenci kierunków technicznych, prawa i administracji, nauk społecznych i filologii. Jest to o tyle istotne, że wachlarz doświadczeń i potencjalnych wyzwań, z jakimi zawodowo muszą sobie radzić studiujący, jest naprawdę szeroki. Praktyką najlepszych szkół MBA jest taki dobór kandydatów, by reprezentując różne branże mogli w jak największym stopniu czerpać wiedzę i doświadczenie od siebie nawzajem przy realizacji wspólnych zadań oraz przy okazji wspólnych dyskusji.

Studia prowadzone w języku angielskim dodatkowo przyciągają kandydatów nie tylko z Polski. Wspólna praca i dyskusje prowadzone są więc nie tylko na tle różnorodnych doświadczeń biznesowych, ale też różnic kulturowych. Jest to z jednej strony wyzwanie, ale z drugiej strony pozwala wykształcić pewien rodzaj wrażliwości i inteligencji społecznej, rozwija zmysł komunikacji oraz dodaje również dużą dozę pewności siebie.

Wydawać by się mogło, że to sporo atutów cennych dla pracodawców, które są w stanie uzyskać absolwenci programów MBA. Studia MBA są źródłem szerokiej wiedzy z zakresu zarządzania, finansów, logistyki i ekonomii, popartej praktycznym doświadczeniem. Jednak jaką w tym wartość widzą pracodawcy i ilu z nich doceni takie połączenie kwalifikacji czy doświadczeń? Czy na rynku nie jest to pewna nisza? Z badań wynika, że w większości przypadków dyplom MBA nie gra zbyt dużej roli w procesie rekrutacji na kierownicze stanowiska.

Powołując się na badanie przeprowadzone w 2012 r. przez  Polskie Stowarzyszenie Zarządzania Kadrami (źródło: perspektywy.pl) wśród pracowników i szefów działów HR średnich oraz dużych polskich firm, w większości z kapitałem zagranicznym, można stwierdzić, że posiadanie dyplomu MBA nie jest czynnikiem decydującym o zatrudnieniu na stanowisku menedżerskim. 78% respondentów stwierdziło, że wykształcenie tego typu jest ważnym, aczkolwiek dodatkowym atutem w ocenie kandydata. Największe znaczenie w tej kwestii miało dla firm szkolenie stanowiskowe, co potwierdziła prawie połowa badanych. W kryteriach najważniejszych czynników decydujących o przyjęciu do pracy studia MBA były wymieniane wśród 14% ankietowanych. Z punktu widzenie awansu na wyższe stanowiska wykształcenie MBA jest istotne w ocenie ponad połowy respondentów.

Inne badanie przeprowadzone przez Centrum Badań Marketingowych INDICATOR z listopada 2014 r. (źródło: perspektywy.pl) na próbie 450 przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 20 pracowników miało na celu określenie idealnej sylwetki menedżera w kontekście ukończenia przez niego studiów MBA. Na pytanie o najważniejsze wymogi jakie musi spełniać kandydat na stanowisko menedżerskie w danej firmie respondenci wymieniali w pierwszej kolejności znajomość branży (74%), a następnie doświadczenie zawodowe na stanowisku menedżerskim (68%), natomiast w trzeciej kolejności umiejętności interpersonalne i negocjacyjne (niespełna połowa respondentów). Zdaniem zdecydowanej większości (76%) badanych studia MBA podnoszą kwalifikacje menedżerskie.

Może się więc wydawać, że pracodawcy dostrzegają wartość i potencjał w fakcie ukończenia studiów MBA przez kandydatów do pracy w ich organizacjach. Są oni w mniejszości, ale są. Nasuwa się przypuszczenie, że w przypadku wielu firm szefowie nie widzą do końca zastosowania dla takiego typu doświadczeniu i wiedzy. Być może duża część pracodawców postrzega stanowiska menedżerskie czysto zadaniowo. Do wykonywania określonego zestawu zadań nie potrzeba dyplomu MBA a jedynie szkolenie stanowiskowe. Wiele w tym ujęciu zależy też od branży co może sugerować przytoczone badanie z 2014 r. Dodatkowo znajomość branży i doświadczenie zawodowe na stanowisku menedżerskim jako najbardziej pożądane cechy absolwenta studiów MBA, stawiają w tle inne ważne aspekty związane z tymi studiami i akcentują te, które z ukończeniem programu MBA nie muszą mieć wiele wspólnego.

W zamyśle szkół programy MBA mają kształtować do pewnego stopnia wizjonerską postawę i perspektywiczne myślenie wśród studentów. Być może na polskim rynku nie ma odpowiednich warunków i nie panuje sprzyjający klimat dla tego typu menedżerów. Musi chyba zaistnieć odpowiedni rezonans w sposobie widzenia biznesu przez pracodawcę i absolwenta MBA aby doszło do owocnej współpracy. Ci więc, którzy wybierają się na studia MBA z potrzeby zmiany pracy, muszą po prostu zapukać do odpowiednich drzwi.