Dlaczego MBA jest tak drogie?

Najlepsze programy MBA na świecie mogą kosztować ponad 200 tys. dolarów amerykańskich (tj. ponad 950 tys. złotych). W Polsce czesne to ok. 70 tys. złotych. Co sprawia, że studia MBA są tak drogie i czy można sprawić, by MBA kosztowały mniej?

Studiowanie MBA wiąże się ze znacznymi kosztami. W porównaniu z innymi studiami dla menedżerów studia MBA są drogie. Średni koszt czesnego za najlepsze programy MBA wynosi około 226 tys. dolarów w Stanach Zjednoczonych i 189 tys. dolarów w przypadku 20 najlepszych szkół biznesowych na świecie, zgodnie z rankingiem MBA 2022 Financial Times. W Polsce średni koszt studiów wynosi 27467 zł, zaś średni koszt najlepszych 10 studiów wg. rankingu PERSPEKTYWY to 66800 zł. Jeśli do tego doliczymy koszty dojazdów z miejsca zamieszkania i akomodacji w czasie zjazdów to całościowy koszt może nam wzrosnąć o ok. 50%. Kolejnym kosztem, który może się nam dodatkowo pojawić to koszty zagranicznych wyjazdów i podróży studyjnych, które są częścią studiów.

Dlaczego najlepsze MBA są tak drogie?

Prowadzenie studiów MBA na wysokim poziomie to duży koszt dla uczelni. Potrzebni są dobrzy i znani profesorowie, kontakty w biznesie, komunikacja z otoczeniem i wiele innych elementów, które tworzą wartość i prestiż programu MBA.

Oto kilka czynników, które wpływają na wysoki koszt studiów MBA:

Kadra ekspertów

Szkoły biznesowe inwestują w ekspercką kadrę wykładowców. Najlepsi profesorowie MBA często mają bogate doświadczenie w branży oraz silne referencje akademickie, a to wiąże się z kosztami ich zatrudnienia. Uczenie się od wybitnych profesorów jest jedną z głównych korzyści z MBA. Profesorowie mają więc znaczący wpływ na to jak uczestnicy odbierają studia w szkole biznesu. To zaś powoduje, że szkoły biznesu inwestują w dobrych profesorów, co podnosi koszty studiów.

Zasoby szkoły

Oprócz fachowej kadry, wiele najlepszych programów MBA zapewnia studentom różne zasoby na terenie uczelni, takie jak biblioteki, bieżące książki i czasopisma oraz laboratoria innowacyjne. Trudno nie wspomnieć też o całej technologii potrzebnej do umożliwienia nauki zarówno w trybie stacjonarnym jak i hybrydowym (zdalnym). Szkoły biznesowe coraz częściej korzystają z najnowocześniejszych modeli nauczania cyfrowego, takich jak metaverse, aby dostarczać najwyższej jakości programy online, co oczywiście wiąże się z większymi kosztami.

Zapewnienie przestrzeni dla prowadzenia zajęć też może być również kosztowne - zwłaszcza, że najlepsze szkoły zwykle znajdują się w centrach biznesowych, gdzie nieruchomości są na wagę złota. Ponadto siedziby szkół biznesu są zwykle nowocześnie wyposażone, by zapewnić uczestnikom najwyższy komfort studiowania.

Wycieczki i wizyty

Poza tradycyjnym nauczaniem w sali zajęciowej, organizatorzy studiów MBA oferują wiele dodatkowych atrakcji, które mogą podnieść koszty studiowania. Część programów włącza koszty międzynarodowych podróży i wyjazdów studyjnych oraz projektów konsultingowych do swoich opłat. Podobnie może być z organizacją przez uczelnie targów kariery, warsztatów i coachingu, co sprawia, że rosną koszty studiów, które musi pokryć student. W przypadku, gdy koszty takich dodatkowych aktywności są wyłączone z czesnego, można z nich zrezygnować i obniżyć całościowe koszty studiów.

Zwrot z inwestycji (ROI)

Pomimo dużych kosztów początkowych, ukończenie studiów MBA zazwyczaj wiąże się z szybkim i znacznym zwrotem z inwestycji. Według badań Graduate Management Admission Council (GMAC), w Stanach Zjednoczonych średnia pensja po studiach MBA wynosiła 115 tys. dolarów w 2022 roku. Podobnie jest też w Polsce, gdzie według Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW), mediana płac osób z dyplomem MBA wynosiła w 2021 roku 13200 zł miesięcznie. Absolwenci studiów MBA to zdecydowanie osoby, które dobrze zarabiają. W Polsce wg. OBW osoby po studiach MBA zarabiają 47% więcej niż osoby bez dyplomu. A wg. GMAC najlepiej zarabiający absolwenci MBA zwiększają swoje zarobki w 3 lata po ukończeniu studiów nawet o 115%. Korzyści z ukończenia studiów MBA nie są wyłącznie finansowe. Studiowanie MBA daje dostęp do zróżnicowanej i szerokiej sieci kontaktów wśród absolwentów, spersonalizowanego doradztwa zawodowego i możliwości trwałego rozwoju osobistego. Wysokie opłaty za MBA, które zapłacisz, są proporcjonalne do korzyści, które dają studia MBA przez całe życie.

Różnice w kosztach MBA

Rozpiętość cenowa studiów MBA na rynku studiów MBA w Polsce jest dosyć duża. Ceny studiów wahają się od ok. 80 tys. złotych do 6500 zł. Na cenę mają wpływ takie czynniki jak: prestiż programu i uczelni, posiadane akredytacje, umiędzynarodowienie, jakość wykładowców oraz zapewniona infrastruktura i materiały dydaktyczne. Jeśli dany program nie posiada któregoś z tych elementów to jego cena może być niższa od innych, na pierwszy rzut oka, podobnych studiów. W ciągu ostatnich kilku lat na rynku programów MBA w Polsce pojawiło się wiele nowych studiów MBA. Większość z tych nowo powstałych studiów jest organizowana przez mniej znane i lokale uczelnie, nie posiadające akredytacji oraz oferujące studia krótsze i z mniejszą ilością przedmiotów. Takie ograniczenia i różnice wpływają na cenę, ale również na jakość studiów i przekazywaną wiedzę.

W przypadku międzynarodowego rynku studiów MBA sytuacja jest jeszcze bardziej ciekawa, gdyż w grę wchodzą dodatkowo różnice kursów walut. I tak dla przykładu dla studentów z USA, obecna siła dolara amerykańskiego sprawia, że studiowanie za granicą jest jeszcze bardziej korzystne. Wzrost wartości dolara w porównaniu do walut takich jak chiński juan, brytyjski funt i euro oznacza, że zwłaszcza dla kandydatów z USA, europejskie i azjatyckie szkoły biznesu odnotowały w tym roku największy spadek kosztów. Z drugiej strony dla krajów takich jak Polska, gdzie nasza waluta jest wyjątkowo słaba, koszt studiów za granicą jest dużo wyższy niż wcześniej.

Jak sprawić, by studia MBA były bardziej przystępne cenowo?

W przypadku studiów MBA w Polsce możliwości zmniejszenia kosztów studiów są zdecydowanie bardziej ograniczone niż w przypadku studiów zagranicznych.  Najprostszym sposobem na obniżenie kosztów jest skorzystanie z promocji oferowanych osobom, które zapiszą się na studia odpowiednio wcześniej. Wiele programów w Polsce oferuje ograniczone czasowo promocje. Niektóre programy w Polsce oferują też obniżkę ceny studiów dla absolwentów swoich uczelni. Kontynuując naukę w tej samej uczelni możemy zaoszczędzić pewną część kosztów studiów MBA. Jeszcze inne uczelnie oferują zniżki dla osób poleconych przez swoich absolwentów. Kolejnym sposobem na ograniczenie kosztów studiów jest też wpłata czesnego w formie jednorazowej płatności. W zasadzie wszystkie uczelnie w Polsce oferują możliwość wpłaty czesnego w ratach, ale zwykle im więcej rat tym wyższa cena końcowa.

Nieco inaczej ma się sytuacja w przypadku studiów za granicą. Większość programów MBA na zagranicznych uczelniach ma kilka możliwości stypendialnych, które mogą pokryć część lub całość Twojego czesnego. Wiele stypendiów jest skierowanych szczególnie do kobiet, mniejszości etnicznych lub studentów międzynarodowych, podczas gdy inne uznają najwyższy talent akademicki, potencjał przywódczy i wyniki z egzaminu GMAT. Ponadto w przypadku niektórych uczelni można negocjować wysokość stypendium, gdyż biura rekrutacyjne są przygotowane na tego typu rozwiązania, chociaż się tym nie afiszują.

Prestiż studiów MBA powoduje, że można spotkać się z opinią, że są to studia elitarne. Standard programów MBA jest od ponad 100 lat kultywowany i rozwijany, by zapewnić najwyższą jakość kształcenia dla osób, które się ich podjęły. Te elementy powodują, że ukończenie dobrych i znanych studiów MBA jest trampoliną do kariery, a za co za tym idzie również do wzrostu wynagrodzeń. Te wszystkie korzyści powodują, że dobre studia MBA są drogie.